Hiểu rõ những nguyên tắc vàng đầu tư chứng khoán sẽ giúp bạn né tránh được những rủi ro, nắm bắt được cơ hội. Chia sẻ những kinh nghiệm đầu tư chứng khoán tại Việt Nam.
1. Những điều cần biết khi chơi chứng khoán
1.1 Nguyên tắc số 1: Không để mất tiền của Warren Buffett
Warren Buffett từng đưa ra nguyên tắc: “Quy tắc 1: Không bao giờ mất tiền. Quy tắc số 2: Không bao giờ quên quy tắc 1”
Nguyên tắc này được Warren Buffett đưa ra và trở thành một nguyên tắc nổi tiếng nhất trên thị trường chứng khoán. Nguyên tắc cơ bản này giữ cho chúng ta cẩn trọng trong những khoản đầu tư tiềm ẩn rủi ro cao. Đừng bao giờ bạn đầu tư chứng khoán với tâm lý đánh mất một chút tiền cũng được.
Những nhà đầu tư dù mới chơi hay đã có nhiều kinh nghiệm cần phải nỗ lực làm việc chăm chỉ. Hãy đầu tư vào những công ty mà bạn thực sự am hiểu về ban lãnh đạo, kế hoạch kinh doanh, các chỉ số về tài chính tốt, định giá cổ phiếu ở mức hợp lý.
Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Warren Buffett đã từng mất rất nhiều tiền. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại ông đã lấy lại được tất cả những khoản thua lỗ trước đó. Ông cũng cho rằng thái độ kỷ luật của một nhà đầu tư đóng vai trò quan trọng hơn cả trí tuệ. Bạn biết đấy, chúng ta phân tích kỹ thuật giỏi nhưng lại bị chi phối bởi lòng tham, sự sợ hãi. Chính điều đó đã khiến chúng ta lao mình vào mua những cổ phiếu có mức rủi ro cao nhưng giá rẻ và dẫn tới thua lỗ nặng.
1.2. Đa dạng hóa danh mục đầu tư
Nguyên tắc này còn có tên gọi khác là phương pháp đầu tư cân bằng. Nhà đầu tư không tập trung mua vào chỉ duy nhất một loại cổ phiếu mà họ sẽ mua nhiều loại cổ phiếu thuộc các ngành nghề khác nhau. Khi một ngành nghề có biến động giá cổ phiếu suy giảm thì bạn vẫn còn những cổ phiếu thuộc nhóm ngành khác không bị ảnh hưởng. Nhóm cổ phiếu không bị ảnh hưởng này có thể giúp bạn cân bằng được khoản lỗ và bảo vệ tài sản cho bạn.
Vậy nên đa dạng hóa danh mục đầu tư như thế nào? Về cơ bản, bạn nên chọn tối thiểu 2 nhóm ngành trở lên mà chúng không có sự liên hệ trực tiếp với nhau.
Vd: Nếu như bạn đã chọn mua cổ phiếu cty bất động sản thì bạn không nên chọn mua tiếp cổ phiếu thuộc các công ty xây dựng. Bởi vì 2 ngành nghề này có sự liên quan chặt chẽ với nhau. Thay vào đó, bạn có thể chọn CTY thuộc nhóm ngành khác như chế biến, chế tạo.
Các quỹ ngoại hiện nay đều đa dạng hóa danh mục đầu tư theo phương pháp cân bằng và việc làm này đã cho thấy hiệu quả.
1.3. Giao dịch theo nguyên tắc
Những nhà đầu tư chứng khoán tài ba trên thế giới đều thực hiện mua và bán cổ phiếu theo những nguyên tắc nhất định. Họ luôn tuân thủ những nguyên tắc do bản thân đặt ra một cách triệt để. Khi bạn phá vỡ những nguyên tắc do chính bạn đặt ra cũng là lúc bạn sẽ phải đối diện với những rủi ro không lường trước được.
Nhà đầu tư nên xác lập cho mình những nguyên tắc nhất định khi đầu tư chứng khoán. Bạn phải kiên trì thực hiện đúng theo những quy tắc mà bạn đã đặt ra. Các quy tắc đầu tư cơ bản gồm: giá bán cắt lỗ, giá bán mục tiêu, giá mua cổ phiếu hợp lý,…
1.4 Am hiểu về lĩnh vực kinh doanh của công ty
Khi bạn mua cổ phiếu của một công ty đồng nghĩa với việc bạn sở hữu một phần của doanh nghiệp đó. Thật đáng sợ nếu như bạn hoàn toàn không hiểu biết chút gì về lĩnh vực kinh doanh của công ty.
Không am hiểu về lĩnh vực kinh doanh của cty sẽ khiến bạn không hiểu rõ được nhưng thuận lợi, rủi ro, rào cản ngành mà doanh nghiệp sẽ phải đối diện. Vì thế, rất dễ xảy ra tình trạng định giá sai cổ phiếu và đưa ra những quyết định sai lầm.
Nếu bạn muốn mua cổ phiếu của một doanh nghiệp mà bạn chưa am hiểu về lĩnh vực kinh doanh thì bạn nên tìm hiểu chúng kỹ càng. Nếu vẫn không thể hiểu rõ được lĩnh vực kinh doanh thì bạn không nên sở hữu cổ phiếu này.
Trong cuộc bùng nổ cơn sốt dot com, Warren Buffett đã đứng ngoài cuộc chơi vì ông không thể hiểu rõ được mô hình kinh doanh mới mẻ này. Hành động của ông được đánh giá khôn ngoan khi cơn sụp đổ của thị trường dot com diễn ra vào những năm 2000.
1.5 Nguyên tắc tâm lý trái ngược với đám đông
” Hãy tham lam khi người khác sợ hãi và hãy sợ hãi khi người khác tham lam” Warren Buffett.
Đừng để quyết định của bạn bị ảnh hưởng bởi tâm lý của những người khác. Những thống kê trên thị trường chứng khoán cho thấy chỉ có khoảng 5% số lượng nhà đầu tư giành được chiến lược, số còn lại đều thua lỗ. Vì vậy, nhà đầu tư không nên đi theo xu hướng đám đông bởi nhiều khả năng bạn sẽ thua lỗ cùng họ.
Hãy mua cổ phiếu theo đánh giá của chính bạn và chịu trách nhiệm cho quyết định của mình.
1.6 Định giá chính xác công ty trong dài hạn
Rất khó để bạn biết được liệu ngày mai cổ phiếu có tăng giá hay không? Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể dự đoán được cổ phiếu sẽ tăng hay giảm trong một vài năm tới. Nhà đầu tư Warren Buffett quan niệm rằng: “Nếu hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp thật sự tốt, giá cổ phiếu sau cùng cũng sẽ thay đổi tương xứng”.
Vì vậy, chúng ta cần có những kiến thức để định giá doanh nghiệp. Các dạng định giá bao gồm: định giá doanh nghiệp trên sổ sách, định giá cổ phiếu trên sàn giao dịch, định giá mức tăng cổ phiếu trong tương lai.
Ngoài ra, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc định giá doanh nghiệp như rào cản ngành, chỉ số P/E, mức độ trung thực của lãnh đạo doanh nghiệp.
Ở thị trường Việt Nam, có những doanh nghiệp được định giá cao hơn giá thị thực. Vì vậy, đối với những nhà đầu tư Việt Nam, họ cần phải nắm vững được những nguyên tắc về định giá.
1.7 Kiên nhẫn trong đầu tư chứng khoán
Kiên nhẫn là một phẩm tính bắt buộc phải có của mỗi nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư đã không thể đi theo kế hoạch đầu tư đề ra do thiếu sự kiên nhẫn. Ở thị trường chứng khoán, xu hướng đầu cơ ngày càng tăng cao và nó có thể cuốn hút những nhà đầu tư lao vào mà không suy nghĩ. Khi bong bóng nổ ra, nhà đầu tư trót mua cổ phiếu ở giá đỉnh sẽ không thể tránh khỏi việc thua lỗ nặng nề.
Nhà đầu tư mong muốn kiếm tiền nhanh chỉ trong khoảng thời gian ngắn với mức lợi nhuận 3% đến 20%. Tuy nhiên, giá cổ phiếu biến động thất thường phần lớn do những tin đồn thất thiệt và chẳng mấy chốc giá quay đầu giảm. Những khoản đầu tư không dựa trên sự tính toán cẩn trọng, kiên nhẫn bám theo chiến lược đã đề ra thường thất bại trong ê chề.
Ngược lại, nhà đầu tư nghiên cứu kỹ lưỡng các báo cáo của doanh nghiệp, thị phần, khả năng sinh lời trong tương lai. Sau đó, nhà đầu tư dựa vào những thông tin này để đề ra chiến lược đầu tư cụ thể, kiên nhẫn bám sát theo chiến lược đã đề ra sẽ giành được chiến thắng.
2. Kinh nghiệm chơi chứng khoán tại Việt Nam
2.1 Không để bị cuốn theo tâm lý bầy đàn
Tâm lý bầy đàn được ví như một liều thuốc kích thích đối với thị trường chứng khoán. Nó có thể giúp thị trường tăng điểm mạnh nhưng cũng có thể khiến thị trường lao dốc.
Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, điều quan trọng chính là bạn có thể dự đoán xu hướng của thị trường trong dài hạn. Hãy quan sát các chỉ số và các dấu hiệu tăng trưởng của cổ phiếu.
Các nhà đầu tư chứng khoán tại Việt Nam rất dễ bị ảnh hưởng bởi các thông tin lá cải như giá ngoại tệ biến động, nguy cơ nợ công, lạm phát, tình hình căng thẳng ở biển Đông,…. Các thông tin này trên thực tế chưa hẳn đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Thế nhưng, rất nhiều đợt bán ròng cổ phiếu đã từng diễn ra vì những thông tin trên, khiến nhà đầu tư lỗ nặng.
Một kinh nghiệm đầu tư chứng khoán quan trọng tại Việt Nam đó là:
Thị trường chứng khoán Việt Nam có khối lượng vốn hóa vẫn chưa thật sự lớn. Vì thế, nhà đầu tư ngoại rất khó bán nhanh cổ phiếu trong thời gian ngắn. Hơn nữa, các quỹ ngoại rất khó bị ảnh hưởng bởi tâm lý bầy đàn.
Các biện pháp điều chỉnh kinh tế vĩ mô của chính phủ hoạt động tốt hơn những năm trước. Vì vậy, áp lực về tỷ giá ngoại tệ, thâm hụt ngân sách đều được chính phủ điều chỉnh.
2.2 Đầu tư chứng khoán không phải là đánh bạc
Tại Việt Nam, nhiều nhà đầu tư số 0 tham gia thị trường và cho rằng đầu tư chứng khoán cũng giống như đánh bạc. Điều này hoàn toàn sai lầm bởi thị trường chứng khoán cũng giống như hàn thử biểu của nền kinh tế.
Nguyên nhân khiến các nhà đầu tư chứng khoán thua lỗ bởi sự thiếu hiểu biết và bản chất chứng khoán không phải là cờ bạc. Vì thế, bạn không nên ôm tâm lý may mắn, sẽ không có chuyên mua cổ phiếu theo cảm tính mà giành được phần thắng.
Ở góc độ kinh tế, chứng khoán còn mang lại giá trị gấp bội cho đất nước, người dân hơn so với vàng, bất động sản.
Một nhà đầu tư chứng khoán tài ba xứng đáng nhận được sự ủng hộ, đề cao từ xã hội vì họ gián tiếp bơm tiền cho nền kinh tế.
2.3 Am hiểu quy luật thị trường chứng khoán Việt Nam
Mỗi thị trường chứng khoán đều có những quy luật riêng và thị trường chứng khoán Việt Nam cũng vậy. Nắm vững những quy luật chứng khoán ở Việt Nam sẽ giúp bạn đề ra chiến lược đầu tư chứng khoán phù hợp với xu hướng của thị trường.
>> Xem thêm: [Tìm hiểu] 7 Quy luật đầu tư thị trường chứng khoán ở Việt Nam
2.4 Chốt lời ngay khi đạt mức mong muốn
Khi mức giá cổ phiếu đã tăng đúng mức mà bạn mong muốn, bạn cần phải chốt lời ngay. Hãy kiểm soát sự tham lam của bản thân, đừng để xảy ra tình trạng “tham thì thâm”. Chốt lời giúp bạn giảm thiểu được mức độ rủi ro và bạn nên đặt ra ngưỡng giá chốt lời thích hợp.
Các mức đề xuất chốt lời dao động khoảng 10% đến 20% và tùy thuộc vào chiến lược đầu tư của bạn.
Thế nhưng, cổ phiếu không thể đạt được mức giá mục tiêu trong thời gian dài, có những dữ liệu xấu thì bạn nên có chiến lược thay đổi danh mục đầu tư cho phù hợp. Không nên lao đầu theo những cổ phiếu không mang lại lợi nhuận.
Như vậy, hoclamgiau đã chia sẻ đến bạn những nguyên tắc vàng trong đầu tư chứng khoán được đúc kết từ những kinh nghiệm thực tiễn. Hy vọng các bạn hài lòng với thông tin mà chúng tôi đã cung cấp và hẹn gặp lại các bạn trong những nội dung tiếp theo.